Infrastruktura rynku oraz zakres usług maklerskich - Komisja Nadzoru Finansowego

Jedną z idei funkcjonowania rynku kapitałowego jest umożliwienie prywatnemu inwestorowi dokonywania inwestycji w instrumenty finansowe. W tym celu niezbędne jest funkcjonowanie podmiotów tzw. infrastruktury rynku kapitałowego (jak np. Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie S.A, Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych S.A. i inne), jak również odpowiedni pośrednicy, którymi są firmy inwestycyjne (określane w obrocie częściej mianem domów maklerskich oraz biur maklerskich). 

Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie S.A.

Podstawowym przedmiotem działalności  Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie S.A. jest prowadzenie rynku regulowanego. Rynek regulowany jest stałym, zorganizowanym, systemem obrotu instrumentami finansowymi zapewniającym inwestorom powszechny i równy dostęp do informacji rynkowej w tym samym czasie przy kojarzeniu ofert nabycia i zbycia instrumentów finansowych, oraz jednakowe warunki nabywania i zbywania tych instrumentów.

Głównym przedmiotem obrotu na Giełdzie są papiery wartościowe: akcje, obligacje, prawa poboru, prawa do akcji, certyfikaty inwestycyjne oraz instrumenty pochodne: kontrakty terminowe, opcje, jednostki indeksowe.

Poza rynkiem regulowanym, GPW S.A., prowadzi również zorganizowany rynek instrumentów finansowych w formule alternatywnego systemu obrotu (NewConnect). Zgodnie z założeniami organizatora, rynek ten jest dedykowany powstającym oraz młodym firmom o stosunkowo niewielkiej przewidywanej kapitalizacji. 

BondSpot S.A.

Uprawnienia do prowadzenia rynku regulowanego w Polsce posiada również spółka BondSpot S.A. Głównym przedmiotem obrotu na platformie BondSpot S.A. są obligacje skarbowe, obligacje korporacyjne, obligacje spółdzielcze oraz inne papiery dłużne, które notowane są w ramach systemu Catalyst.

Alternatywny system obrotu BondSpot S.A. 

Poza rynkiem regulowanym, BondSpot S.A. organizuje także obrót instrumentami dłużnymi w ramach alternatywnego systemu obrotu. Rynek ten również stanowi jeden z segmentów systemu Catalyst. Podobnie jak w przypadku rynku regulowanego organizowanego przez BondSpot S.A., notowane w alternatywnym systemie obrotu mogą być zdematerializowane obligacje, listy zastawne i inne dłużne instrumenty finansowe inkorporujące prawa majątkowe odpowiadające prawom wynikającym z zaciągnięcia długu. 

Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych S.A.

Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych S.A. jest centralną instytucją odpowiedzialną za prowadzenie i nadzorowanie systemu depozytowo-rozliczeniowego w zakresie obrotu instrumentami finansowymi w Polsce. 

KDPW_CCP S.A. 

KDPW_CCP S.A. dokonuje rozliczeń transakcji zawieranych w obrocie zorganizowanym, tj. na regulowanych rynkach kasowych i terminowych (GPW S.A. i BondSpot S.A.) oraz w alternatywnych systemach obrotu (ASO GPW S.A. oraz ASO BondSpot S.A.), jak również dokonuje rozliczeń instrumentów pochodnych zawieranych poza obrotem zorganizowanym oraz transakcji repo. KDPW_CCP S.A. organizuje system zabezpieczania płynności rozliczeń przyjmowanych do rozliczania transakcji. KDPW_CCP S.A. przejmuje zobowiązania stron rozliczanych transakcji, stając się kupującym dla każdego sprzedającego i sprzedającym dla każdego kupującego, zabezpieczając jednocześnie rozliczane transakcje majątkiem własnym. 

Giełda towarowa

Obok funkcjonującego rynku kapitałowego, w Polsce istnieje również rynek towarów giełdowych, który prowadzony jest przez Towarową Giełdę Energii S.A. (dalej „TGE S.A.”). Na rynkach prowadzonych przez TGE S.A. przedmiotem obrotu mogą być energia elektryczna, prawa majątkowe, uprawnienia do emisji CO2, gaz ziemny. TGE S.A. organizuje także aukcje energii oraz aukcje gazu ziemnego. 

TGE S.A. prowadzi również rynek regulowany pod nazwą Rynek Instrumentów Finansowych. Przedmiotem obrotu na tym rynku mogą być wyłącznie instrumenty finansowe, niebędące papierami wartościowymi, których instrumentem bazowym jest towar giełdowy dopuszczony do obrotu na giełdzie towarowej. 

Izba Rozliczeniowa Giełd Towarowych S.A.

Izba Rozliczeniowa Giełd Towarowych S. A. dokonuje rozliczeń i rozrachunku transakcji na instrumentach finansowych oraz dokonuje rozliczeń transakcji na towarach giełdowych –
w odniesieniu do obrotu prowadzonego przez TGE S.A. 

Firmy inwestycyjne

Firmy inwestycyjne znane są częściej pod nazwą domów maklerskich lub biur maklerskich. Działają one w formie samodzielnych spółek lub też w formie jednostek organizacyjnych wyodrębnionych w strukturze banku. Są to podmioty zapewniające inwestorom dostęp do podmiotów infrastruktury rynku kapitałowego, w celu dokonywania transakcji nabycia lub zbycia instrumentów finansowych, oraz świadczące szereg dodatkowych usług związanych z przeprowadzaniem transakcji, np. doradztwo inwestycyjne.